Rodzaje zapachów – podstawowy podział zapachów

Na świecie istnieją tysiące zapachów. Są one klasyfikowane na wiele sposobów. Każdy człowiek traktuje je bardzo indywidualnie, ale jak wiadomo – o gustach się nie dyskutuje. To, co jednym będzie się wydawało piękne i pociągające, dla innych będzie duszące i nie do zniesienia. Wybór perfum w dzisiejszych czasach może wydawać się bardzo trudnym zadaniem.

W perfumeriach jest mnóstwo flakonów w najróżniejszych barwach i kształtach, a reklamy atakują nowościami. Jak w łatwy sposób wybrać odpowiedni zapach dla siebie? Jaka jest różnica pomiędzy różnymi zapachami? Aby zadanie było łatwiejsze, warto poznać podstawowy podział zapachów. Wówczas od razu można stwierdzić, która nuta zapachowa w pełni nam odpowiada. 

Historyczny podział zapachów 

Pierwsze próby usystematyzowania zapachów można odnaleźć już w starożytności. Grecki filozof Arystoteles dostrzegał wagę zmysłu powonienia jako środka niezbędnego dla poznania. Dzielił zapachy na sześć grup: słodkie, kwaśne, ostre, tłuste, gorzkie i cuchnące. Co ciekawe, jego klasyfikacja po niewielkiej modyfikacji, wciąż jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym przy ocenie zapachu substancji.

W połowie XVIII wieku uczony Karol Linneusz stworzył swój własny podział zapachów, wyodrębniając siedem klas: aromatyczne, wonne, ambrozyjne, cebulowo-czosnkowe, cuchnące (kozie), odpychające, i mdlące (obrzydliwe).

Współczesne grupy zapachowe 

Dziś nie obowiązuje jeden sztywny podział. Poszczególne grupy zawodowe wypracowują sobie specjalistyczne klasyfikacje przydatne w ocenie różnych substancji aromatycznych. Każdego roku na rynku pojawia się szokująca ilość nowych zapachów. Chociaż nie istnieje żaden oficjalny podział zapachów, to jednak prawie każdy z nich można przypisać do jednej z siedmiu głównych grup zapachowych.  

Grupa kwiatowa 

Największa grupa zapachów, zdecydowanie uwielbiana przez kobiety. Jest także grupą najbardziej zróżnicowaną, ponieważ występuje w niej bardzo wiele olejków. Dominujące są w niej nuty kwiatów rodzimych, takich jak: bez, konwalia, narcyz, fiołek, róża, czy jaśmin, a także egzotycznych: ylang-ylang oraz turberoza. Może się wydawać, że kwiatowe perfumy są przeznaczone jedynie dla kobiet, ale nie jest to do końca prawdą.

Także męskie zapachy zawierają kwiaty – głównie lawendę albo geranium. Klasyczne, kwiatowe zapachy przywołują romantyczną duszę, a także miłą i przyjazną osobowość. Zapachy z dużą ilością kwiatów mogą być także uwodzicielskie, tajemnicze i namiętne. Wynika to z dodania innych składników, które przekształcają zapach. Zapach z grupy kwiatowej może być zbudowany zarówno wokół całego bukietu kwiatów  jak i aromatu pojedynczego kwiatu. 

Grupa jest podzielona na pięć mniejszych podgrup: 

• kwiatowo-owocową,
• kwiatowo-orientalną,
• kwiatowo-wodną,
• kwiatowo-zieloną,
• kwiatowo-aldehydową.

Grupa orientalna  

Druga najliczniejsza grupa zapachów, czerpiąca z tradycji i historii. Wiadomo bowiem, że już od starożytności ludzie używali najróżniejszych przypraw i aromatycznych olejów, aby nadać włosom i skórze piękny zapach. Wiele z tych połączeń stosuje się do dziś. Jest to kategoria bardzo trwałych zapachów, kojarzona z dalekim wschodem. 

Wykorzystuje się w niej mnóstwo przypraw czy zapachów zwierzęcych – goździki, cynamon, wanilię, ambrę, puder, piżmo, a także czekoladę czy kawę. Te zapachy głównie przyciągają swoją egzotyką, uwodzicielstwem i tajemniczością. Zapachy orientalne są zazwyczaj ciężkie i ciepłe, przez to są odpowiednie głównie na jesień i zimę lub na wieczorowe okazje

Grupa jest podzielona na trzy mniejsze podgrupy: 

• drzewno-kwiatowo-orientalną,
• korzenno-kwiatowo-orientalną,
• pół-orientalno-kwiatową.

Grupa cytrusowa (zielona) 

Jest to grupa zapachów bardzo lekkich, świeżych i idealnych do codziennego stosowania. Ich tony są wyraźne, orzeźwiające, ale bywają też lekko gorzkie. Zapachy z tej grupy zapewniają rześkie i chłodzące doznania, znakomicie pobudzają i gwarantują niesamowity zastrzyk energii. Świetnie sprawdzają się w letnie, upalne dni. Najbardziej znanymi składnikami są: cytryny, limonki, pomarańcze, mandarynki, melony, grejpfruty, kwiaty pomarańczy czy bergamotki. Zielone zapachy często łączy się z kwiatowymi czy drzewnymi tonami. 

Grupa jest podzielona na pięć mniejszych podgrup: 

• cytrusowo-kwiatową,
• szyprowo-cytrusową,
• pikantno-cytrusową,
• drzewno- cytrusową,
• aromatyczno- cytrusową.

Grupa drzewna 

We wskazanej grupie, zgodnie z nazwą, znajdują się tony najróżniejszych rodzajów drewna. Najczęściej używa się drzewa sandałowego, cedrowego czy hebanowego. Czasem dołącza się też bardziej wytrawne aromaty takie jak wetiwer, czy cedr. W ostatnich czasach pojawił się także oud, czyli niezwykle bogata kompozycja złożona z akordów piżma, kadzidła i dymu z utrzymującymi się tonami gorzkiego miodu i mięty.

Drzewne zapachy są często łączone z innymi tonami, dlatego stanowią elegancką, otulającą i bardzo wyrafinowaną grupę. Można w nich również znaleźć żywicę, przyprawy oraz kwiaty. Efektem tego są interesujące, egzotyczne kompozycje zapachowe. Drzewne zapachy są odpowiednie głównie na jesienne i zimowe dni. Są szczególnie lubiane przez osoby, które nie chcą używać przeciętnych, pospolitych zapachów.

Grupa jest podzielona na cztery mniejsze podgrupy: 

• drzewno-korzenno-skórzaną,
• drzewno-cytrusową,
• drzewno-aromatyczną,
• korzenno–drzewną.

Grupa paprociowa 

Ta grupa zapachów nazywana jest również „Fougere”, czyli po francusku paproć. Jest to kategoria przede wszystkim zapachów męskich. Tworzona przez lawendę i paproć, które są uzupełnione innymi składnikami, między innymi mchem dębowym, świeżymi ziołami, kumaryną czy paczulą. Także coraz popularniejsze są wodne odmiany tych zapachów, lubiane ze względu na swoją lekkość i maksymalną świeżość.

Grupa jest podzielona na dwie podgrupy: 

• z dominacją lawendy,
• z dominacją paproci.

Grupa szyprowa 

Najmniejsza, ale jednocześnie najbardziej unikatowa grupa zapachów. Swoją nazwę wzięła od perfum „Chypre” Françoisa Coty’ego. Francuskiego perfumiarza podobno zainspirowały wakacje na Cyprze. Główne składniki tej grupy zapachów to: bergamotka, róża, paczula i mech dębowy o bardzo charakterystycznym ziemnym zapachu. Ponadto w tej grupie można wyczuć naturalne lub syntetyczne nuty zwierzęce: cybetę, piżmo i ambrę. Stosuje się je często w połączeniu z kwiatami czy owocowymi tonami.

Grupa jest podzielona na trzy mniejsze podgrupy: 

• szyprowo-owocową,
• szyprowo-drzewną,
• szyprowo-animalną.

Grupa skórzana 

Jest bardzo specyficzną grupą zapachów. Dominujące akordy skórzane można odnaleźć bardziej w zapachach niszowych niż popularnych. Dawniej zapachy inspirowane skórzaną odzieżą oznaczały towary luksusowe, nie na każdą kieszeń. Przeważają w niej ciepłe, duszne, suche nuty, które mają za zadanie naśladować swoisty zapach tytoniu, palonego drewna, dymu, miodu czy skóry. Pojawiają się tu również nuty o lekko kwiatowym charakterze. Zapachy z grupy skórzanej stosuje się przede wszystkim w tworzeniu perfum dla mężczyzn. 

Grupa jest podzielona na dwie podgrupy: 

• kwiatowo – skórzaną,
• skórzano – tytoniową.