Jakie wyróżniamy aromaty proszkowe?
Najprostszy podział aromatów spożywczych obejmuje aromaty naturalne, identyczne z naturalnymi oraz syntetyczne. Ten podział substancji aromatyzujących odnosi się do źródła ich pochodzenia. I tak:
- armaty naturalne pozyskiwane są z roślin, np. ziół i przypraw stosowanych w stanie surowym, ewentualnie suszonym – zgodnie z definicją zawartym w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2018 „w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych” aromaty naturalne nie są traktowane jako „środki aromatyzujące”
- aromaty identyczne z naturalnymi – są syntetycznym odtworzeniem cząsteczek zapachowych, które lubimy w naturze – to próba kopiowania zapachów owoców, warzyw, kwiatów itd
- aromaty syntetyczne („czysta chemia”), czyli wymyślone przez człowieka
Każdy zastosowany w produkcji środek aromatyzujący musi być odpowiednio oznaczony i określony na etykiecie. Zunifikowane oznaczenia dodatków do żywności to słynne posługują się literą E oraz stosowny numerem. Lista E nie obejmuje dodatków smakowo-zapachowych identycznych z naturalnymi, których zgodnie z prawem unijnym nie trzeba specyfikować, gdy ich stężenie nie przekracza 1% masy produktu.
Aromaty spożywcze mogą mieć różną postać
- płynu
- olejku aromatycznego
- proszku
Aromaty proszkowe to produkty, w których składniki aromatyczne są zamknięte, podczas procesu mikrokapsułkowania w otoczce – najczęściej z maltodekstryny i gumy arabskiej. Guma arabska jest stosowana ze względu na dobre właściwości emulgujące, wysoką rozpuszczalność i dość niską lepkość w roztworach wodnych, dzięki czemu ułatwia proces suszenia rozpyłowego, maltodekstryna z kolei ma niską cenę. Połączenie tych dwóch substancji umożliwia powstanie stabilnych emulsji o dobrych właściwościach emulgujących i odpowiedniej lepkości.
Technika mikrokapsułkowania „zamyka” aromat, a w połączeniu z suszeniem rozpyłowym pozwala otrzymać produkt, który nie traci właściwości aromatyzujących w czasie przechowywania. Mikrokapsułkowane aromaty są użyteczne w przetwarzaniu lub przechowywaniu produktów spożywczych oraz w kontrolowaniu uwalniania aromatu. Jako materiał otoczki stosowane są też różne inne substancje, np. białka, węglowodany, lipidy, tłuszcze i woski.
Zastosowanie aromatów proszkowych
Aromaty proszkowe stosowane są do aromatyzacji produktów sypkich, np.: koncentratów deserów czy lodów w proszku, znajdując zastosowanie w takich dziedzinach, jak:
- cukiernictwo i produkcja deserów
- mleczarstwo
- produkcja wód aromatyzowanych
- produkcja wsadów owocowych
- piekarnictwo
- produkcja lodów i jogurtów
- przygotowania produktów instant
- produkcja suplementów diety i farmaceutyków
Doskonale sprawdzą się również w odżywkach dla sportowców czy suplementach diety.
Paleta aromatów proszkowych obejmuje zarówno pojedyncze aromaty owocowe, jak i aromaty konkretnych ciast, dań czy alkoholi.
Aromaty proszkowe owocowe to np.:
- ananasowy
- bananowy
- cytrynowy
- pomarańczowy
- truskawkowy
- jabłkowy
- gruszkowy
- kokosowy
- orzechowy
Aromaty proszkowe o bardziej skomplikowanych walorach zapachowych to np.:
- ajerkoniakowy
- toffi
- tiramisu
- cappuccino
- czekoladowy
- landrynkowy
- cola
- wata cukrowa
- kruche ciasteczka
Aromaty proszkowe ziołowo-przyprawowe to np.:
- miętowy
- waniliowy
- śmietankowy
Aromaty proszkowe mogą być wzbogacone o substancje barwiące i wtedy równocześnie aromatyzują i koloryzują wybrany produkt, np. ciasto czy napój. Aromaty nie wpływają na konsystencję ciast oraz kremów, a nawet odrobina produktu sprawia, że wypieki, desery, napoje czy suplementy diety mają wybrany zapach i smak.
Ulubione aromaty Polaków
Rynek aromatów to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi branży spożywczej. W Polsce jest on szacowany na blisko 200 mln zł. Specjaliści z branży spożywczej zauważają, że Polacy mają swoje ulubione aromaty. I tak polskim cukiernictwie najpopularniejsze są aromaty: maślany, śmietankowy, waniliowy i pomarańczowy.
Kiedy sięgamy po lody oraz inne produkty mleczne, cieszą nas aromaty truskawkowy, malinowy, wiśniowy i czekoladowy. Producenci napojów najchętniej wykorzystują aromaty coli, jabłka, brzoskwini i owoców cytrusowych – pomarańczy, cytryny, limonki czy grapefruita – oraz… toniku. Do popularnych aromatów należą także mięta, orzech i kokos.
Wszystkie armaty spożywcze poddaje się ocenie ryzyka jeszcze przed dopuszczeniem do użycia. Gdy zostaną dokładnie przebadane pod kątem oceny ich bezpieczeństwa, ustala się dawki dopuszczalnego dziennego pobrania (ADI), czyli wskaźniki określające maksymalną dzienną ilość substancji w przeliczeniu na kilogram masy ciała, która może być spożyta z żywnością bez znacznych negatywnych skutków dla zdrowia przez całe życie.
Podsumowanie
Syntetyczne aromaty spożywcze, w tym aromaty proszkowe, to także alternatywa dla alergików, którzy dzięki nim mogą od czasu do czasu cieszyć się ulubionymi zapachami owoców, czekolady czy orzechów, czyli silnych alergenów, które są z ich diety wykluczone.
Należy jednak pamiętać, że alergicy oraz osoby cierpiące na różnego rodzaju schorzenia przewodu pokarmowego, oraz wykazujące nietolerancję na niektóre składniki pokarmowe, powinni maksymalnie ograniczyć spożycie produktów wysoko przetworzonych – to tylko okazjonalna przyjemność.
