Czym są aromaty naturalne i syntetyczne?

Aromaty spożywcze są substancjami chemicznymi, stosowanymi w przemyśle spożywczym w celu uzyskania pożądanego smaku i zapachu potraw. W tej kategorii znajdują się aromaty spożywcze naturalne i aromaty spożywcze syntetyczne. Naturalne aromaty spożywcze pozyskuje się przede wszystkim z różnych części roślin, natomiast aromaty spożywcze syntetyczne wytwarzane są w ramach nowoczesnych procesów technologicznych z syntetycznych surowców.

Skład i produkcja aromatów spożywczych naturalnych i syntetycznych podlegają ścisłym regulacjom i normom europejskim, dzięki którym możemy być pewni, że ani jedne, ani drugie nie stanowią zagrożenia dla naszego zdrowia. Wybierając je, należy zwracać uwagę na ich jakość, pochodzenie i producenta. Co powinniśmy wiedzieć o aromatach spożywczych?

Co to są aromaty spożywcze – definicja i przepisy

Aromaty spożywcze to środki aromatyzujące, będące produktami nieprzeznaczonymi do bezpośredniego spożycia, a jedynie do dodawania do środków i produktów spożywczych, w celu nadawania im zapachu lub smaku, albo zmieniania ich zapachu lub smaku. 

Aromaty spożywcze są dodatkiem do żywności, który odgrywa istotną rolę w decyzjach zakupowych podejmowanych przez konsumentów. Za ich doskonałymi walorami zapachowymi i smakowymi musi zawsze stać jakość, będąca gwarancją neutralności aromatów spożywczych dla zdrowia człowieka. Dlatego wszystkie sprawy związane z pozyskiwaniem surowców, projektowaniem aromatów spożywczych, ich składem oraz produkcją i dystrybucją regulują odpowiednie przepisy. 

Dokumentem obowiązującym w Unii Europejskiej, regulującym wszelkie wymagania i procedury otrzymywania bezpiecznej żywności z aromatami, jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych.

Zgodnie z zapisami rozporządzenia w produkcji środków spożywczych można stosować wyłącznie aromaty spożywcze i składniki aromatyzujące, które nie zagrażają zdrowiu konsumentów i nie wprowadzają ich w błąd. 

Aromaty spożywcze naturalne i syntetyczne – rodzaje aromatów spożywczych 

Aromaty spożywcze dzieli się na naturalne substancje aromatyczne, preparaty aromatyczne oraz inne środki aromatyzujące i prekursory środków aromatyzujących. Każdy produkt z tych kategorii może być określany mianem aromatu lub środka aromatyzującego. Nie wiesz, czy masz do czynienia z aromatem spożywczym naturalnym czy sztucznym? Wyjaśniamy, co kryje się pod poszczególnymi pojęciami. 

Naturalne substancje aromatyczne – aromaty naturalne

Aromaty naturalne to substancje aromatyczne otrzymywane z materiałów pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mikrobiologicznego i odpowiadające substancjom naturalnie obecnym i zidentyfikowanym w przyrodzie. Naturalne aromaty otrzymuje się w wyniku procesów fizycznych, enzymatycznych lub mikrobiologicznych. 

Przykład naturalnych substancji aromatycznych: mentol uzyskiwany przez destylację frakcyjną z olejku miętowego oraz limonen uzyskiwany drogą destylacji parą wodną z pomarańczy, a także wanilina. 

Preparaty aromatyczne – aromaty syntetyczne

Preparaty aromatyczne to produkty inne od naturalnych substancji aromatycznych, które mogą być pozyskiwane z żywności (w wyniku odpowiednich procesów fizycznych, enzymatycznych lub mikrobiologicznych) lub z materiału pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mikrobiologicznego. Do preparatów syntetycznych zalicza się m.in. produkty z popularnej kategorii aromatów identycznych z naturalnymi. 

Przykład preparatów aromatycznych: ekstrakt miętowy, ekstrakt waniliowy, olejek pomarańczowy, olejek żywiczny itp. 

Pozostałe środki aromatyzujące i prekursory – aromaty syntetyczne

Poza dwoma podstawowymi kategoriami aromatów spożywczych naturalnych i syntetycznych, możemy mieć do czynienia również z innymi środkami. Są to:

• środki aromatyzujące z przetworzenia termicznego – produkty aromatyzujące otrzymywane w wyniku obróbki cieplnej z mieszanek składników, które mogą (ale nie muszą!) odznaczać się właściwościami aromatyzującymi; środki aromatyzujące z przetworzenia termicznego wytwarza się z żywności lub innych materiałów źródłowych
• środki aromatyzujące dymu wędzarniczego – osobna kategoria aromatów będących ekstraktami dymu wędzarniczego, uzyskiwanymi na drodze frakcjonowania i oczyszczania skondensowanego dymu, który jest stosowany w tradycyjnym procesie wędzenia żywności
• prekursory środków aromatyzujących – produkty, które mogą, ale nie muszą odznaczać się właściwościami aromatyzującymi; zadaniem prekursorów dodawanych do środków spożywczych jest wytwarzanie aromatów poprzez reakcję z innymi składnikami żywności.

Podsumowanie

Aromaty spożywcze to produkty specjalnego zastosowania, nieprzeznaczone do bezpośredniej konsumpcji, a jedynie do dodawania do rożnego rodzaju produktów spożywczych w celu wzbogacenia lub zmienienia ich aromatu i smaku. Środki amortyzujące dzieli się na aromaty naturalne i syntetyczne.

Aromaty spożywcze naturalne wytwarzane są z substancji roślinnych, materiałów zwierzęcych lub makrobiologicznych – bez ingerowania w ich skład chemiczny, odpowiadające konkretnym, naturalnym substancjom ze świata przyrody. Aromaty spożywcze syntetyczne to wszystkie pozostałe środki aromatyzujące, wśród których znajdują się m.in. aromaty identyczne z naturalnymi czy środki aromatyzujące dymu wędzarniczego.